Giữa nhịp sống hối hả của thế giới công nghệ, tôi thường tự hỏi: điều gì khiến Việt Nam nổi bật trong cuộc đua AI toàn cầu? Khi theo dõi những bước đi của các chuyên gia trẻ và tập đoàn tiên phong, tôi nhận ra một sức sống rực rỡ: tinh thần học hỏi không ngừng, thái độ tích cực và khát vọng sáng tạo cháy bỏng của người Việt.
Lê Viết Quốc – Từ Huế ra thế giới
Không ánh đèn sân khấu, không ồn ào truyền thông, nhưng những kỹ sư Việt vẫn lặng lẽ mang trong mình một khát vọng cháy bỏng: đưa trí tuệ Việt sánh vai cùng cường quốc công nghệ. Trong số đó, Lê Viết Quốc là một minh chứng sống động.
Từ Huế ra thế giới, Quốc đã trở thành một trong những người đặt nền móng quan trọng cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo hiện đại, với các công trình nghiên cứu nổi tiếng như doc2vec và seq2seq – những thuật toán làm thay đổi cách máy tính hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.
Không dừng lại ở thành công cá nhân, Quốc cùng các cộng sự sáng lập AI for Vietnam, xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt mã nguồn mở để phục vụ đào tạo AI. Đây không chỉ là đóng góp khoa học, mà còn là khát vọng trao cho thế hệ sau một nền tảng vững chắc để phát triển AI Việt Nam bền vững.
TS. Bùi Hải Hưng – Hành trình trí tuệ Việt từ Stanford đến DeepMind
Cái tên thứ hai không thể không nhắc đến là Thạc sĩ Bùi Hải Hưng. Với hơn 20 năm nghiên cứu AI, ông từng tham gia dự án CALO – tiền thân của trợ lý ảo Siri, và sau đó trở thành lãnh đạo nghiên cứu tại DeepMind – cái nôi của những bước đột phá AI toàn cầu.
Câu chuyện của Hưng cho thấy một điều rõ ràng: Việt Nam không hề thiếu nhân tài. Vấn đề chỉ là tạo ra môi trường để họ tỏa sáng. Khi có cơ hội, trí tuệ Việt hoàn toàn có thể khẳng định mình trên bản đồ trí tuệ nhân tạo thế giới.
Các tập đoàn Việt Nam – Những đầu tàu đưa AI Việt vươn xa
FPT và sứ mệnh AI-first
FPT, tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam, đã khẳng định chiến lược “AI-first”: lấy trí tuệ nhân tạo làm trung tâm cho sự phát triển. Không chỉ tập trung vào sản phẩm AI, FPT còn chú trọng xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao. Từ những trung tâm nghiên cứu đến các chương trình đào tạo kỹ sư AI, FPT đang góp phần nuôi dưỡng thế hệ chuyên gia đủ sức tham gia cuộc chơi toàn cầu.
VinAI – Đẳng cấp nghiên cứu quốc tế
Song song với FPT, VinAI Research của Vingroup đã ghi dấu mạnh mẽ trên bản đồ nghiên cứu AI toàn cầu. Theo Thundermark Capital (2022), VinAI xếp thứ 20 trong số các công ty nghiên cứu AI hàng đầu thế giới. Với hơn 170 bài báo khoa học quốc tế, nhiều bằng sáng chế, VinAI không chỉ nghiên cứu mà còn ứng dụng AI vào đời sống.
Đặc biệt, việc MovianAI (công ty tách ra từ VinAI) được Qualcomm mua lại năm 2024 đã trở thành minh chứng cho sức sống và giá trị quốc tế của trí tuệ Việt.
Việt Nam thăng hạng trên bản đồ AI toàn cầu
Theo Chỉ số Sẵn sàng AI Chính phủ 2024, Việt Nam nằm trong nhóm 5 quốc gia ASEAN dẫn đầu về khả năng ứng dụng AI.
Đáng chú ý, báo cáo Chỉ số AI toàn cầu 2025 của Worldwide Independent Network of Market Research (WIN) xếp Việt Nam thứ 6/40 quốc gia, đạt 59,2/100 điểm – một bước tiến thần tốc, khẳng định Việt Nam không còn là “người theo sau”, mà đang dần bước vào nhóm tiên phong khu vực.
Người Việt – Sẵn sàng học hỏi và sáng tạo
Tinh thần chủ động học hỏi và thái độ tích cực chính là chìa khóa giúp Việt Nam tiến nhanh trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.
Các sáng kiến cộng đồng: AI for Vietnam với kho dữ liệu tiếng Việt mở, phục vụ nghiên cứu và đào tạo.
Giáo dục và nhân lực: Các trường đại học lớn như ĐH Bách Khoa Hà Nội, ĐH Công nghệ TP.HCM đã đưa AI, học máy, khoa học dữ liệu thành trọng tâm đào tạo.
Doanh nghiệp ứng dụng AI: Hàng loạt startup và công ty công nghệ Việt đã tích cực áp dụng AI vào quản lý sản xuất, thương mại điện tử, chăm sóc khách hàng, y tế và nông nghiệp công nghệ cao.
Điều này cho thấy người Việt không chỉ dừng ở việc tiếp thu, mà dám áp dụng công nghệ mới để tạo giá trị thực tiễn.
Tự hào trí tuệ Việt – Niềm tin vào tương lai
Nhìn lại hành trình ấy, tôi không chỉ thấy những con số trong báo cáo, mà còn cảm nhận được nhịp đập mạnh mẽ của một dân tộc khát khao vươn lên. Từ những phòng thí nghiệm giản đơn, đến các công ty toàn cầu, trí tuệ Việt đã, đang và sẽ tiếp tục để lại dấu ấn.
Người Việt đã chứng minh:
Chúng ta không đứng ngoài cuộc chơi AI,
Chúng ta có năng lực, có khát vọng,
Và quan trọng hơn, chúng ta có niềm tin để đi xa hơn nữa.
Trí tuệ Việt hôm nay không chỉ là niềm tự hào, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ rằng: Việt Nam sẵn sàng trở thành điểm sáng trên bản đồ trí tuệ nhân tạo toàn cầu.
