Giữa nhịp sống ồn ào của thành phố hoa phượng đỏ, mùi pate quyện trong hơi bánh mì nóng giòn vẫn luôn là ký ức khó quên của người Hải Phòng. Chẳng cần cầu kỳ, chỉ là chiếc bánh mì nhỏ bằng hai ngón tay, kẹp chút pate thơm béo, thêm vài giọt tương ớt cay nồng – nhưng đủ để đánh thức vị giác và đánh thức cả những kỷ niệm phố xưa. Từ những gánh hàng rong giản dị trên phố Lê Lợi, món bánh mì cay nay đã trở thành biểu tượng ẩm thực của đất Cảng, được du khách gọi bằng cái tên thân thương: “bánh mì que Hải Phòng.”
Nguồn gốc dân dã – Món ăn của người lao động phố cảng
Khi ẩm thực sinh ra từ đời sống bình thường
Bánh mì cay xuất hiện ở Hải Phòng từ những năm 1950–1960, trong bối cảnh thành phố còn nghèo, người dân cần những món ăn rẻ, gọn, dễ mang đi. Những người thợ bến tàu, công nhân xưởng đóng tàu thường ăn vội ổ bánh nhỏ với chút pate, tương ớt trước giờ làm việc.
Món ăn ấy dần lan khắp các khu phố Lê Lợi, Cầu Đất, Trần Nhật Duật… và trở thành một phần không thể thiếu trong nhịp sống buổi sáng của người Hải Phòng.
Gánh hàng rong và ký ức tuổi thơ
h quen thuộc của bao thế hệ là những cô bán hàng rong đạp xe chở khay bánh mì, khói bếp bay lên thơm nức. Bánh nhỏ, người bán thường để trên vỉ than hồng cho nóng giòn, phết pate, rưới tương ớt cay đặc trưng rồi kẹp lại bằng tờ giấy báo cũ.
Không ai biết ai là người đầu tiên tạo nên món bánh mì ấy, chỉ biết rằng nó ra đời từ sự khéo léo và giản dị của người phụ nữ Hải Phòng, để rồi trở thành “huyền thoại” của ẩm thực đường phố Việt Nam.
Hương vị đặc trưng – Nhỏ bé nhưng khiến người ta thương nhớ
Bánh mì cay Hải Phòng nhỏ bằng nửa ổ bánh thông thường, nhưng mang đủ vị mặn, béo, cay, giòn, thơm trong từng miếng cắn. Pate được xem là linh hồn của món ăn – làm từ gan lợn, thịt băm, tiêu và bơ, nấu theo công thức riêng của từng quán. Tương ớt lại là nét khác biệt nổi bật: cay nồng, sánh đỏ, pha từ ớt tươi giã tay chứ không dùng loại đóng chai sẵn.
Khi ăn, lớp bánh giòn rụm kết hợp với pate béo ngậy và vị cay lan tỏa – tạo nên trải nghiệm vừa bình dân vừa khó quên. Người Hải Phòng thường nói vui: “Bánh nhỏ nhưng vị lớn” – bởi chỉ cần một ổ bánh bé bằng lòng bàn tay cũng đủ thấy cả hương vị của thành phố cảng.
Từ phố Lê Lợi ra thế giới – Hành trình của một món ăn Việt
Phố Lê Lợi – Nơi gìn giữ hương vị nguyên bản
Phố Lê Lợi được xem là “thủ phủ bánh mì cay” của Hải Phòng. Từ sáng sớm đến tối muộn, những hàng bánh nhỏ san sát tỏa mùi thơm nức, khách đứng chờ mua mang đi. Mỗi hàng lại có bí quyết riêng: có quán giữ công thức pate truyền thống, có quán nổi tiếng nhờ tương ớt đặc biệt hay cách nướng bánh bằng than hồng.
Điểm chung là mọi ổ bánh đều được làm thủ công, giữ nguyên hương vị xưa – thứ khiến du khách đến một lần là nhớ mãi.
Khi món ăn nhỏ lan tỏa khắp bản đồ ẩm thực Việt
Ngày nay, bánh mì cay Hải Phòng đã có mặt ở Hà Nội, Sài Gòn, thậm chí xuất hiện trong các hội chợ ẩm thực quốc tế. Dù ở đâu, người ta vẫn gọi đúng tên “bánh mì cay Hải Phòng” – như một thương hiệu tự nhiên gắn liền với niềm tự hào quê hương. Từ món ăn vỉa hè của người lao động, bánh mì cay đã bước ra ánh sáng, trở thành đại diện cho tinh thần sáng tạo, giản dị và đậm đà của ẩm thực Việt.
Khi hương vị trở thành ký ức – Niềm tự hào của người Hải Phòng
Bánh mì cay không chỉ là món ăn, mà còn là ký ức của bao thế hệ: của những buổi sáng đến trường, của cơn đói giữa giờ tan ca, của hơi ấm quê nhà mỗi khi trở về. Người Hải Phòng vẫn giữ thói quen mua vài ổ bánh, gói cẩn thận mang biếu bạn bè – như một món quà giản dị nhưng chứa đầy tình cảm.
Trong thời đại ẩm thực cầu kỳ và sáng tạo không ngừng, chiếc bánh mì nhỏ bé ấy vẫn giữ nguyên hương vị cũ. Bởi lẽ, đó không chỉ là món ăn, mà là biểu tượng văn hóa, là cách người Hải Phòng lưu giữ bản sắc và lòng tự hào về mảnh đất của mình.
Từ gánh hàng rong trên phố Lê Lợi năm nào đến những quán nhỏ tấp nập hôm nay, bánh mì cay Hải Phòng vẫn giữ nguyên vị của món ăn xưa: mộc mạc, chân thật, và đầy yêu thương. Một ổ bánh nhỏ, nhưng chứa cả ký ức và niềm tự hào – hương vị của đất Cảng, của con người biết trân trọng từng điều giản dị.
