Trên dãy núi Yên Tử mây phủ quanh năm, tiếng chuông chùa hòa vào gió sớm, tiếng mõ ngân vang giữa rừng trúc. Cứ mỗi độ xuân về, từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch, hàng vạn bước chân lại hướng về nơi ấy – Yên Tử, miền đất được mệnh danh là “đất tổ Phật giáo Việt Nam”. Lễ hội Yên Tử không chỉ là một sự kiện văn hóa – tâm linh, mà còn là hành trình trở về bên trong, nơi con người tìm thấy sự bình an giữa đời sống nhiều xô bồ.
Dấu ấn thiêng liêng của đất Phật
Cội nguồn của Thiền phái Trúc Lâm
Yên Tử thuộc thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, là nơi gắn liền với vị vua – thiền sư Trần Nhân Tông, người đã từ bỏ ngai vàng để lên núi tu hành, sáng lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử – dòng thiền mang đậm bản sắc Việt.
Truyền thuyết kể rằng, khi ngự trên đỉnh Yên Tử, vua Trần từng nói: “Ở đời vui đạo, hãy tùy duyên – Đói cứ ăn, mệt ngủ liền.” Câu thơ ấy trở thành tinh thần cốt lõi của Thiền phái Trúc Lâm – giản dị, tự tại, hướng nội mà vẫn hòa nhập với đời.
Hành trình từ đồng bằng lên non thiêng
Đường lên Yên Tử dài hơn 6 km, với hàng nghìn bậc đá men theo triền núi. Từ chùa Giải Oan, chùa Hoa Yên đến chùa Một Mái, rồi lên đỉnh chùa Đồng ở độ cao gần 1.000m, hành trình ấy không chỉ là cuộc leo núi, mà là hành trình tu tâm. Mỗi bước chân như gột rửa phiền não, mỗi hơi thở hòa cùng mây gió, khiến lòng người thanh tịnh lạ thường.
Lễ hội Yên Tử – Khi tâm linh hòa cùng đất trời
Thời gian và nghi lễ
Lễ hội Yên Tử thường khai hội vào ngày 10 tháng Giêng âm lịch, kéo dài đến hết tháng Ba. Ngày khai hội diễn ra trang trọng với nghi lễ rước tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông, cùng các nghi thức dâng hương, cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Tiếng trống hội vang vọng giữa núi rừng, cờ phướn bay rợp trời, khói hương quyện trong sương sớm tạo nên khung cảnh linh thiêng mà gần gũi, khiến ai đặt chân đến cũng cảm thấy lòng mình như lắng lại.
Không khí hành hương – nét đẹp của người Việt
Hàng đoàn người, áo nâu sồng lẫn áo dài truyền thống, nối dài trên con đường đá uốn quanh núi. Họ mang theo những bó nhang, những bông hoa, và cả những lời nguyện cầu an lành cho người thân. Dù đường xa, dốc cao, nhưng nụ cười vẫn nở trên môi, ánh mắt chan chứa niềm tin. Ở Yên Tử, người ta không chen lấn, không vội vã – mà đi bằng sự thành tâm.
Vẻ đẹp của non thiêng Yên Tử
Rừng trúc – biểu tượng của sự thanh cao
Nhắc đến Yên Tử là nhắc đến rừng trúc xanh ngút ngàn – loài cây được xem như biểu tượng của người quân tử, kiên cường mà khiêm nhường. Giữa những thân trúc thẳng tắp, tiếng gió thổi rì rào như khúc thiền ca của đất trời. Dưới ánh nắng sớm, từng giọt sương lấp lánh trên lá trúc, như lời chào an nhiên gửi đến mỗi người hành hương.
Chùa Đồng – nơi trời đất giao hòa
Lên đến đỉnh núi, chùa Đồng hiện ra trong sương mờ ảo. Đây là ngôi chùa bằng đồng lớn nhất châu Á, cao gần 4 mét, nặng hơn 70 tấn. Từ đây, phóng tầm mắt ra xa, mây trắng cuộn quanh, núi non trập trùng, ta bỗng thấy mình nhỏ bé giữa bao la vũ trụ – nhưng trong lòng lại nhẹ nhõm đến lạ. Khoảnh khắc ấy, nhiều người chỉ muốn chắp tay niệm một câu “Nam mô A Di Đà Phật”, như lời cảm tạ đất trời.
Yên Tử hôm nay – nối dài giá trị ngàn năm
Từ di sản văn hóa đến điểm du lịch tâm linh
Ngày nay, Yên Tử không chỉ là trung tâm Phật giáo lớn của Việt Nam mà còn là khu di tích quốc gia đặc biệt, được UNESCO ghi danh trong danh mục đề cử di sản thế giới. Khu di tích gồm hơn 100 công trình cổ, trải dài trên diện tích hàng nghìn héc-ta. Hệ thống cáp treo Yên Tử hiện đại giúp du khách dễ dàng tiếp cận các điểm linh thiêng mà vẫn giữ được vẻ nguyên sơ của cảnh quan.
Giữ gìn hồn thiền trong đời sống hiện đại
Giữa nhịp sống hối hả, Yên Tử vẫn là chốn “trú ngụ của tâm hồn”. Nhiều người đến đây không chỉ để lễ Phật, mà để học cách sống chậm, sống tỉnh thức – điều mà Đức Phật Hoàng đã dạy từ hàng trăm năm trước. Bởi khi tâm tĩnh, thế giới cũng tĩnh. Khi con người biết cúi đầu trước thiên nhiên, cũng là khi họ tìm lại được chính mình.
Hành trình đi lên, cũng là hành trình trở về
Lễ hội Yên Tử không chỉ là dịp lễ đầu năm, mà là cuộc đối thoại giữa con người và tâm linh, giữa quá khứ và hiện tại. Trên con đường đá uốn quanh rừng trúc, mỗi bước chân là một lời nguyện, mỗi nụ cười là một sự giải thoát. Đến Yên Tử, ta không chỉ tìm thấy dấu chân của vua Trần Nhân Tông, mà còn tìm thấy dấu chân của chính mình – nhỏ bé, nhưng sáng trong giữa cõi đời.
