Giữa thành phố biển Nha Trang rực rỡ nắng vàng, Viện Hải Dương Học hiện lên như một “đại dương thu nhỏ”, nơi lưu giữ hơi thở của biển cả và những bí mật sâu thẳm dưới làn nước xanh. Bước qua cánh cổng nhỏ, ta như lạc vào thế giới kỳ ảo của san hô, cá ngựa, sứa biển, và những loài sinh vật lấp lánh sắc màu. Mỗi bể kính, mỗi mẫu vật ở đây đều kể một câu chuyện – về sức sống mãnh liệt, về vẻ đẹp mong manh của biển khơi.
Lắng nghe tiếng biển kể chuyện dưới lòng đại dương xanh
Buổi sáng ở Nha Trang trong trẻo đến lạ. Mặt biển lấp lánh như tấm gương khổng lồ, sóng khẽ vỗ vào bờ cát mịn, nghe như những lời thì thầm chuyện xưa. Tôi đi dọc con đường Trần Phú, nơi từng là ký ức của bao người yêu biển, nơi gió mang theo vị mặn của nước, vị ấm của nắng và hương của những mùa hè.
Khi cánh cổng Viện Hải Dương Học mở ra, tôi như bước vào một thế giới khác. Tiếng nước róc rách vang vọng, ánh sáng xanh lam phản chiếu lên trần như sóng biển đang trôi. Trước mắt tôi, từng đàn cá bơi lượn, những dải san hô rực rỡ khẽ đung đưa, còn bọt khí li ti như những nốt nhạc vỡ ra trong nước.
Viện Hải Dương Học – Khi đại dương cất lời
Một di sản của biển Việt Nam
Viện Hải Dương không chỉ là công trình nghiên cứu. Nó giống như ngôi nhà của đại dương rộng lớn. Được thành lập từ năm 1992, Viện Hải Dương Học là trung tâm nghiên cứu biển đầu tiên và lớn nhất Việt Nam. Nơi đây cất giữ hơn 24.000 mẫu sinh vật biển và 4.000 loài sinh vật sống, từ những mảng san hô đỏ đến tảo biển xanh ngắt.
Thế nhưng, điều khiến tôi xúc động là cảm giác đi giữa những hành lang mát lạnh, nhìn thấy từng bể nước phản chiếu ánh xanh của biển – nơi mà sự sống đang hiện diện trong hình hài giản dị nhất. Mỗi bọt khí nhỏ vỡ ra, mỗi cánh san hô rung rinh, đều khiến tôi thấy như đang được nghe đại dương kể chuyện. Một câu chuyện không lời, nhưng thấm đẫm hơi thở của thời gian.
Bước vào thế giới dưới lòng biển
Khi cánh cửa phòng trưng bày mở ra, một làn gió mát lùa đến, mang theo hơi mặn của nước biển. Trước mắt tôi hiện ra cả thế giới dưới lòng đại dương – lung linh, huyền ảo và đầy màu sắc.
Những chú cá hề ẩn mình trong hải quỳ, đàn sứa bơi chậm rãi như đang múa trong điệu nhạc. Ánh sáng xanh lam hắt qua mặt nước, phản chiếu lên gương mặt những người đứng ngắm. Mỗi bước chân đi qua, ta như dần đi sâu vào lòng biển. Càng đi, tôi càng cảm nhận rõ hơi thở của đại dương – vừa mạnh mẽ, vừa dịu dàng. Có một thứ bình yên rất lạ ở đây, thứ bình yên chỉ có khi ta đứng giữa thế giới bao la của thiên nhiên, mà trái tim lại thu nhỏ thành một nhịp đập đồng điệu với sóng.
Bộ xương cá voi – Linh hồn của đại dương
Giữa không gian rộng lớn ấy, tôi dừng lại thật lâu trước bộ xương cá voi khổng lồ. Nó được phủ ánh đèn vàng dịu, sừng sững như một chứng nhân của biển cả, vừa hùng vĩ, vừa thiêng liêng. Người dân gọi ông là “Nam Hải Đại Tướng Quân” – vị thần bảo hộ của ngư dân miền biển, biểu tượng của lòng biết ơn và niềm tin vào tự nhiên.
Nhìn khung xương ấy như thấy cả ký ức của đại dương – nơi từng con sóng, từng giọt nước, từng sinh vật đều là phần máu thịt của biển Việt Nam. Khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra: Viện Hải Dương Học không chỉ lưu giữ mẫu vật, mà còn lưu giữ linh hồn của biển Việt Nam – một di sản sống, một niềm tự hào lặng lẽ mà mãnh liệt.
Khi con người và biển hòa cùng nhịp thở
Những người giữ lửa cho biển
Trong những căn phòng thí nghiệm giản dị, các nhà khoa học vẫn ngày ngày lặng lẽ bên bể san hô, ống nghiệm và sổ ghi chép. Họ gọi công việc ấy là “nghe tiếng biển mỗi ngày” – bởi mỗi sinh vật, mỗi rạn san hô đều có một câu chuyện riêng.
Ở nơi tưởng như chỉ toàn sóng nước, hóa ra lại ẩn chứa một triết lý về sự sống – rằng con người cũng như biển, cần được lắng nghe, được thấu hiểu và được sẻ chia.
Nơi truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau
Mỗi ngày, hàng trăm học sinh, sinh viên và du khách ghé thăm để học, để hiểu và để yêu hơn đại dương quê hương. Tôi thấy một cậu bé đứng thật lâu trước bể cá, đôi mắt mở to ngỡ ngàng. “Mẹ ơi, cá ở đây có nhớ biển không?” – cậu hỏi khẽ. Một câu hỏi hồn nhiên mà khiến tim tôi chùng xuống.
Bởi chính trong sự ngây thơ ấy, tôi nhận ra cách tình yêu biển được truyền đi – giản dị, chân thành, và sâu sắc hơn mọi bài giảng.
Giữ màu xanh cho đại dương Việt Nam
Những dự án hồi sinh sự sống
Bên cạnh nghiên cứu, Viện Hải Dương Học còn là nơi khởi nguồn cho nhiều dự án bảo tồn lớn: Nuôi trồng san hô nhân tạo, phục hồi rạn bị tàn phá, bảo vệ loài quý hiếm…
Những “vườn san hô dưới đáy biển” được gây dựng từ bàn tay con người, giờ đã rực rỡ trở lại.
Du lịch và bảo tồn – Hai nhịp tim song hành
Ngày nay, du lịch Nha Trang phát triển mạnh mẽ, nhưng giữa dòng chảy hiện đại ấy, Viện Hải Dương Học vẫn kiên định với sứ mệnh bảo tồn. Các chiến dịch như “Giữ biển xanh”, “Không rác nhựa” được phát động tại đây, lan tỏa tinh thần sống xanh đến người dân và du khách.
Đó không chỉ là hoạt động môi trường, mà là lời nhắc nhở dịu dàng: Hãy yêu biển bằng cả trái tim – vì biển chính là phần hơi thở của chúng ta.
Dư âm của đại dương – Khi ta học cách lắng nghe
Chiều muộn, tôi ngồi bên bờ cát, nhìn về phía Viện Hải Dương Học – nơi sóng vẫn vỗ đều, như nhịp tim của biển cả. Trong âm thanh của sóng, tôi nghe thấy tiếng gọi thầm của đại dương – không ồn ào, không dữ dội, mà dịu dàng và bao dung như tình mẹ.
Viện Hải Dương Học Nha Trang không chỉ là điểm đến du lịch, mà là nơi mỗi người tìm lại được một phần bình yên đã lạc trong cuộc sống bộn bề.Bởi khi ta biết yêu biển, ta cũng học được cách yêu cuộc đời – nhẹ nhàng, bao dung và trong lành như chính hơi thở của đại dương.
Nếu có dịp đến Nha Trang, hãy ghé Viện Hải Dương Học – không chỉ để ngắm nhìn, mà để cảm, để nghe, để thấy trái tim mình đập cùng nhịp với biển quê hương.
