Mỗi năm, khi tiếng trống lễ vang lên bên triền sông Hương, Huế lại sáng bừng trong sắc áo lễ và khói trầm quyện gió. Đó là mùa của Điện Hòn Chén – nơi đức tin, ký ức và lòng người hòa làm một. Không ồn ào, không phô trương, nhưng trong từng ngọn nến thả trôi là một lời khấn thiêng, là tình cảm của người Huế dành cho Mẹ Thiên Y – vị thần che chở muôn dân. Từ những bàn tay lặng lẽ ấy, ngọn lửa tín ngưỡng vẫn được gìn giữ – bền bỉ như chính nét dịu dàng, sâu lắng của xứ Huế.
Có những ngọn nến cháy bằng niềm tin…
Trên triền sông Hương mỗi độ tháng ba và tháng bảy âm lịch, tiếng trống lễ vọng lại từ xa, xen lẫn mùi trầm cay nhẹ. Ánh sáng nến lung linh phản chiếu lên làn nước tĩnh, gió khẽ lay hàng tre nghiêng bóng.
Đó là mùa của Điện Hòn Chén, nơi người dân xứ Huế tìm về với Mẹ Thiên Y A Na, vị thần được tin là ban phúc lành, che chở cho muôn dân. Khi Huế lại được đánh thức bởi những ngọn nến trên sông, bởi tiếng hò điệu hát, và bởi niềm tin đã bén rễ trong lòng người dân hàng trăm năm qua.
Ở đây, mỗi nghi lễ không chỉ là thờ cúng, mà là một cách giữ lửa cho ký ức và lòng nhân hậu xứ Huế.
Điện Hòn Chén – Nơi đức tin hóa thành di sản
Ngọn nguồn trên triền núi Ngọc Trản
Điện Hòn Chén nằm e ấp giữa triền núi Ngọc Trản, soi bóng xuống dòng sông Hương hiền hòa. Từ xa nhìn lại, ngôi điện nhỏ, mái rêu phong, ẩn hiện trong sương mây, nhưng lại mang sức sống của hàng trăm năm lịch sử.
Người xưa kể rằng, nơi đây là chốn ngự của Thiên Y A Na Thánh Mẫu – Mẹ Xứ Sở của người Chăm Pa cổ. Khi người Việt vào Thuận Hóa, họ tiếp nhận tín ngưỡng ấy, kết hợp cùng văn hóa dân gian và đạo lý hiếu thuận, tạo nên một tín ngưỡng bản địa đậm tình người.
Một lễ hội mang hồn sông Hương
Cứ đến tháng 3 và tháng 7 âm lịch, người dân khắp nơi tụ hội về Huế để dự lễ. Đêm rước thuyền là khoảnh khắc đẹp nhất, hàng trăm chiếc thuyền kết đèn, treo cờ, thắp hương, thả nến. Tiếng trống, tiếng chiêng vang vọng trên mặt sông, hòa với tiếng hò.
Có người đến để cầu an, có người đến chỉ để được sống lại cảm giác bình yên mà mình từng có. Dù là ai, khi ngọn nến được thả xuống sông, ai cúi đầu khấn.
Những người thắp lửa cho lễ hội
Người chèo thuyền – Người giữ nhịp của sông
Trong ánh sáng mờ của hàng trăm ngọn nến, những người chèo thuyền lặng lẽ điều khiển con thuyền qua dòng nước. Không ai biết tên họ, nhưng không có họ, lễ hội sẽ không thể trọn vẹn.
Người rước Mẹ – Người gìn giữ ký ức
Bà Lan, năm nay đã ngoài bảy mươi, vẫn tham gia lễ rước Mẹ như suốt hơn 40 năm qua. Với bà, đó không chỉ là nghi lễ, mà là một cách sống – sống bằng lòng biết ơn và niềm tin lặng lẽ.
Người thắp hương – Người gửi gắm ước mong
Trên triền núi Ngọc Trản, trong làn khói mỏng, những cụ bà tóc bạc khẽ chắp tay, miệng khấn nhẩm từng lời. Họ không cần giàu sang, chỉ mong trời yên biển lặng, con cháu bình an.
Ánh sáng nến phản chiếu lên khuôn mặt họ, ấm áp và hiền từ. Chính những con người ấy – bình dị, không tên tuổi, là người giữ hồn của Điện Hòn Chén.
Từ tín ngưỡng đến bản sắc Huế
Một lễ hội của lòng nhân hậu
Khác với nhiều lễ hội khác, Điện Hòn Chén không phô trương, không cầu kỳ. Mọi nghi thức, từ khấn lễ đến rước thuyền, đều được thực hiện trong sự kính cẩn, hòa nhã.
Ở đây, đạo và đời hòa làm một, người ta tin rằng điều thiêng liêng nhất là lòng thành.
Khi ký ức trở thành di sản sống
Điện Hòn Chén tồn tại hơn trăm năm không phải vì chật vật, mà vì ký ức. Ký ức về tiếng trống, mùi trầm, ánh nến, về những buổi lễ có mưa rơi mà người vẫn đứng chờ, tin rằng Mẹ sẽ nghe thấy.
Chính ký ức, được truyền qua mỗi thế hệ, đã giúp lễ hội không phai màu theo năm tháng, một di sản sống, chảy cùng nhịp thở của sông Hương.
Người trẻ và hành trình giữ lửa mới
Thế hệ hôm nay có thể không hiểu hết ý nghĩa của từng nghi lễ, nhưng họ vẫn đến – để cảm, để sống chậm, để lắng nghe.
Họ mang theo điện thoại quay lại, chia sẻ lên mạng, và vô tình lại là người giúp di sản này đến gần hơn với thế giới. Ngọn lửa của lòng tin đang được truyền bằng cách khác – nhẹ hơn, nhưng vẫn ấm.
Huế – Nơi lòng tin vẫn thắp sáng mỗi mùa lễ
Giữa hiện đại, Huế vẫn chậm rãi giữ mình
Giữa những tour du lịch rực rỡ, giữa ánh sáng thành phố, Huế vẫn còn đó những buổi đêm trầm mặc bên sông Hương, nơi hàng trăm ngọn nến nhỏ soi sáng mặt nước. Không cần sân khấu, không cần lời giới thiệu hoa mỹ, lặng trầm như Huế.
Điện Hòn Chén vì thế không chỉ là lễ hội tâm linh, mà còn là lời nhắc: rằng trong đời sống hiện đại, con người vẫn cần nơi để tin, để lắng lại, để tìm về cội nguồn.
Khi ngọn lửa vẫn còn trong tim người Huế
Mỗi mùa lễ hội, khi ánh sáng từ những ngọn nến trôi dần theo dòng sông, người ta lại thầm nhủ rằng, chỉ cần lòng còn tin, Điện Hòn Chén sẽ sống mãi. Không phải bằng những nghi lễ lớn, mà bằng những bàn tay nhỏ, bằng niềm tin dịu dàng như làn khói trầm lan tỏa.
